адэ

I 1. отец

/ Быныр зей цIыхухъу.

* Cи адэм сыдэIэпыкъуу сэ Аурсэнтх хъупIэм сыщыIат зы мазэкIэ. Гъу. Л. Си адэм Буденнэм къритауэ сэшхуэ дахэ иIэщ. Т. Хь. Уи адэ гъуэгужь, жыжьэщ жыпIэу, умыбгынэ. (погов. )

2. вежливое обращение к пожилому мужчине

/ Нэхъыжьхэм зэрызыхуагъазэ псалъэ.

Уа, ди адэ!

адэ къуэш дядя по отцу

/ Адэм къыдалъхуа цIыхухъу, адэм и шынэхъыжь е шынэхъыщIэ.

* Си адэ къуэшым куэдрэ граждан зауэм зэрыхэтам и гугъу къытхуищIыжырт. Iуащхь.

адэ хэку отечество, родина

/ Укъыщалъхуа, уи лъэпкъ щыпсэу, абы и тхыдэр зэпха щIыпIэ.

адэ шыпхъу тетя по отцу

/ Адэм и шыпхъу, адэм къыдалъхуа цIыхубз.

* Анэ шыпхъу анэ палъэщи, адэ шыпхъу адэ палъэщ. (погов. )

адэ щIэин вотчина, имущество умершего отца

/ Адэм къыщIэна щIы, мылъку.

Гулъэмрэ жеймрэ адэ щIэиныфIщ. (погов. )

II нареч. там, туда;

/ ЩIыпIэ нэхъ жыжьэ, нэхъ пыIудза.

КIуэ адэ. IукI адэ.

* Зэ и пыIэр Хьэбалэ адэ къуэм деутIыпщхьэри, хьэми, кIэпкъжьэпкъын фIэфIщи, иутхыпщIурэ дзэкIэ къехьыж. Гъу. Л. Абы япэ къитхъыр тезыщIыхьхэм я макъыр адэ хьэсэпэмкIэ къыщоIу. Хь. Хь.